Morgen heb ik een gesprek op het Binnenhof. Spannend. De afgelopen weken heb ik de tijd genomen om mij verder te verdiepen in de manier waarop scholen omgaan met pesten. Daarnaast heb ik veel gelezen over de discussies die zich hebben afgespeeld en de vragen die zijn gesteld in de 2de kamer over pesten. Het is zorgwekkend om te zien dat de politiek probeert de wet te veranderen zonder dat daar een aannemelijke reden voor is. Al suggereert de kamer dat die er wel is.
De term waar pesten politiek onder valt is Sociale Veiligheid. Dat is een manier om pesten in de breedste zin van het woord aan te kunnen pakken aldus Staatssecretaris Dekker.
Maar pesten blijft pesten. En met of zonder inspectie, een wetswijziging of scholen die verantwoordelijkheid moeten dragen blijft pesten pesten.
Afgelopen weken heb ik drie gezinnen, pestkoppen en scholen bijgestaan in het aanpakken van pesten. Wat ik doe is geen wondermiddel. Het wondermiddel is aandacht en de benadering is de basis van het Jiu Jitsu: Hoe ga je slim om met een overmacht aan macht.
Ouders en Kind
Ik ben begonnen met gesprekken te voeren met het gepeste kind en de ouders en soms met de ouders van de pestkop. In een veilige omgeving heb ik aandacht geschonken aan de oprechte vragen van de kinderen en van de ouders. In 2 gevallen ging het om fysiek en mentaal pesten. In 1 geval om cyberpesten. De 3 scholen zijn over het land verspreid. 1 in de omgeving van Utrecht. 1 in de omgeving van Rotterdam. En 1 in de omgeving van Amsterdam.
Belangrijk is dat kinderen en ouders aandacht krijgen waar ze naar verlangen. Geen troostende woorden, handje vasthouden of uitgebreid trainingsprogramma. Maar een gerichte confrontatie: Hoe begeleid je als ouder je kind als het wordt gepest.
Dat geldt ook voor de kinderen. Laat kinderen fysiek ervaren hoe ze andere kinderen de macht geven over hun eigen welzijn.
School en Schoolbestuur
De volgende stap is het opvoeden van de scholen. Scholen doen hun uiterste best in het aanpakken van pesten, maar ze zijn daarin onmachtig. Scholen hebben geen handvatten als het gaat om het aanpakken van pesten. Er is bij wet niets voor hen geregeld en het aanwezige aanbod aan informatie op het gebied van pesten is eenzijdig, gekleurd en vaak onervaren. Bovendien heeft een school slechts beperkt tijd en aandacht voor de problematiek. Dat kun je ze niet kwalijk nemen. Ze voorzien immers in onderwijs. Dat is hun primaire taak.
Ik heb een stapel brieven in handen van scholen die ten einde raad proberen kinderen in het gareel te krijgen en ze ‘op te dragen’ te stoppen met pesten. Het is verschrikkelijk om te zien waar een school ten einde raad naar grijpt. Niet omdat ze niet betrokken zijn en niet omdat ze slechte bedoelingen hebben. Maar puur omdat onderwijs hun primaire taak is en het aanpakken van pesten niet. In de brieven worden ouders gedreigd met het van school sturen van hun kinderen als het pesten niet ophoudt. Ouders worden verplicht regels te ondertekenen waarin staat te lezen dat bij herhaling van pesterijen, tussen de kinderen of tussen de ouders, de kinderen worden geschorst. Ook buiten het schoolplein. Ik heb voorbeelden van scholen die zich distantiëren van pestgedrag dat op hun terrein plaats vindt.
Dit illustreert de onmacht die leeft onder scholen. Ik ga met deze scholen of schoolbesturen om tafel (of stimuleer de ouders dit te doen). Ook de school verdient de aandacht waar ze naar verlangen.
Docenten, lerarenopleiding en Stichting School en Veiligheid
Naast de onmacht van de scholen zie ik de onmacht van docenten. Soms word ik door docenten gevraagd in hun klas te komen kijken om te zien hoe ze omgaan met de spanningsvelden in hun klas. De betrokkenheid, de wil en het verlangen het goed te doen is groot. De onmacht is groter.
Een van de initiatieven van Stichting School en Veiligheid is het uitrusten van lerarenopleidingen met handvatten om leraren beter voor te bereiden op de praktijk. Wat ik zie zijn leraren die hun best doen, maar niet weten hoe ze de krachtvelden tussen leerlingen kunnen benutten. De Lerarenopleidingen voorzien hier niet in. Het is immers een vooral theoretische opleiding. Het praktijkgedeelte in de opleiding is de praktijk van voorgangers en is niet per se gebaseerd op de praktijk waar een beginnend leraar mee wordt geconfronteerd. Elke leraar leert in zijn eigen praktijk. Een leraar zou getraind moeten worden in slagvaardig handelen. Ook de leraar verdient de aandacht waar hij of zij naar verlangt.
Klassen en groepen kinderen
Als sportdocent ken ik de kracht van fysiek bewegen. Ik sta elke week in een gymlokaal van een gymdocent. Het is wonderlijk om te zien hoeveel resultaat er in zo’n fysieke les schuil gaat. Dat merk ik ook wanneer ik docenten in hun eigen klas begeleid: zet die kinderen in beweging, zorg dat je zelf in beweging bent en zorg dat de stof die je onderwijst in beweging blijft. Docenten moeten daarin leren momentum te creëren en timing te benutten.
Zelf geef ik Jiu Jitsu lessen in deze gymlessen. Vaak kom ik met de kinderen terecht in een gesprek over pesten. Pesten is een actueel onderwerp waar kinderen graag over praten en waar ze graag meer over willen begrijpen. Net zoals docenten dat willen begrijpen. Net zoals scholen en schoolbesturen dat willen begrijpen.
Onmacht benutten
Elk initiatief tegen pesten heeft een functie. Elke docent, elke politicus, elk bestuur, elke professional heeft een functie in de aanpak van pesten. Verder heeft ieder kind, iedere ouder, iedere betrokkene een functie in de aanpak van pesten. En U heeft ook een functie in de aanpak van pesten.
Maar wie doet een fysieke bewegingsles met onze pestprogramma’s, onze methodes, onze centrale en decentrale aanpak en met onze aandacht?
Ons huidige politieke klimaat niet. Daar wordt wetgeving verward met aandacht.
We kunnen het dus beter zelf in gaan zetten!
Pesten Stopt Nu! 