Staatssecretaris Dekker: De Pestkop is NIET het probleem

Onze post van gisteren heeft reactie teweeg gebracht. Dat is altijd goed om te zien. Dat stellen we onszelf ook als doel: Om kennis te delen en daarmee stof te doen opwaaien. Op die manier is er aandacht voor pesten en dus ook ruimte om het voorgoed te stoppen.

Ik kwam terecht op een tweet die me verwees naar een website over pesten. Dat vind ik altijd boeiend! Bovenaan de website stond de tekst: “De pestkop is het probleem“. De website richtte zich met die uitspraak tot de gepeste en tot de bezoeker van de website.

De pestkop is het probleem. Dat is een inkopper! Toch?! Of toch niet …

We gaan er als vanzelf vanuit dat de probleemmaker ook de oorzaak is van het probleem. En in veel gevallen is dat ook zo. Er is immers sprake van aanwijsbaar anti-sociaal gedrag zoals geweld, manipulatie, indoctrinatie en negeren.

Maar what about

• De omstandigheden. Die moeten het gedrag van de pestkop vrij spel geven.
• En de cultuur. Die kan het gedrag in de kiem smoren, het tussentijds onderbreken of het van richting veranderen.

Is de pestkop wel het probleem?

Vanuit de vechtkunst onderwijs ik over de bijzonder intieme relatie die bestaat tussen de aanvaller (de pestkop) en het doelwit (de gepeste).

1. De aanvaller (de pestkop) kan ieder moment kiezen om ergens anders te zijn
2. En – al kiest de aanvaller het doelwit (de gepeste) bewust – het doelwit is vaak energetisch inwisselbaar voor een ander, soortgelijk doelwit.

Daarmee is er sprake van een zekere balans tussen aanvaller (pestkop) en doelwit (gepeste) die zichzelf in stand (b)lijkt te houden. Deze theorie (want dat is het) wordt verder onderschreven wanneer we beseffen dat mensen die bewuster zijn van hun eigen weerbaarheid, ook minder vaak slachtoffer zijn van pesterijen en geweld.

Maar wie is er dan verantwoordelijk? Pestkop en gepeste?

Dat is de verleidelijke volgende vraag: Wie is ervoor verantwoordelijk? Het is onderdeel van onze natuur om die vraag te stellen. Onze eerste reactie als kind als ons iets wordt aangedaan is al:

Hij of zij heeft het gedaan! (lees: is verantwoordelijk).

Dat is een primaire reactie en bijkomstig maakt het de situatie fijn overzichtelijk; de focus ligt namelijk – veilig en volledig – van onszelf af.

Maar is weten wie verantwoordelijk is onderdeel van de het stoppen van pesten?

Of scherper gesteld:
Heeft de manier waarop we tot de dag van vandaag naar pesten hebben gekeken in de loop der jaren geholpen het pesten te stoppen?

Misschien is het tijd voor een frisse blik. Ik stel je 2 vragen.

1. Vormt ‘het pesten‘ het probleem of ‘de pestkop‘?
2. En hoe draagt ‘weten wie verantwoordelijkheid is‘ bij aan het ‘aanpakken van pesten‘?

---

Tot slot maak ik een brug naar onze praktijk. Deze 2 vragen zijn namelijk heel actueel voor Staatssecretaris Dekker, die op dit moment ‘De verantwoordelijkheid‘ draagt, samen met Kinderombudsman Marc Dullaert, voor ‘het aanpakken van pesten met resultaat‘.

Hun voorgestelde aanpak heeft er onder andere toe geleid dat wij inmiddels een onderscheid kennen tussen kansrijke en afgewezen programma’s tegen pesten. ‘Pesten is onacceptabel’ zo stelt de Staatssecretaris. ‘Het tegengaan van pesten is alleen mogelijk als iedereen in en rond de school eraan meewerkt – leerlingen, leraren, schoolleiders én ouders‘. U kunt het gehele verslag en ook de brief van de Staatssecretaris aan de 2de kamer lezen via deze link: 

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2014/05/27/commissie-anti-pestprogramma-s-13-methoden-veelbelovend.html

Als het tegengaan van pesten alleen mogelijk is als iedereen in en rond de school eraan meewerkt, hoe verhoudt zich dat dan bijvoorbeeld tot het ‘pesten in de portiek‘, het ‘pesten op het werk‘ en ‘het cyberpesten‘?

Mijn vraag aan Staatssecretaris Dekker is dan ook:

Is de huidige aanpak volledig genoeg om pesten te stoppen?

Of anders gesteld:

1. Hoe draagt ‘de verantwoordelijkheid van de Staatssecretaris‘ bij aan het ‘aanpakken van pesten‘?
2. Vormt ‘het pesten‘ het probleem of ‘het resultaat van het pestprogramma‘?

Ik kijk uit naar uw reactie!